uit Ravage september 2005
'Not ready for next war'
De vliegbasis oplopen, een hangaar betreden, gevechtsvliegtuigen onklaar maken om je vervolgens te laten oppakken door de marechaussee. Voor de één een dappere wereldactie voor de vrede, voor de ander een onbegrijpelijke zinloze daad. Turi Vaccaro echter weet dat het goed is en ging te werk uit volle geloofsovertuiging.
tekst Alex van Veen
Het is nog donker als Turi Vaccaro aankomt bij de hangaar op vliegbasis Woensdrecht. Even daarvoor is hij, lenig als een kat, ongezien over de omheining van het terrein gesprongen. Aan de hand van een oude plattegrond van de basis, die hij in 1985 in handen heeft gekregen tijdens een bezoek aan het Vredes Aktiekamp in Woensdrecht, baande hij z'n weg naar de locatie waar hij zodadelijk toe zal slaan.
Terwijl hij naar een mogelijkheid zoekt om de hangaar binnen te komen, hoort hij hondengeblaf en stemmen. Achter een container zoekt hij dekking en houdt z'n adem in. Turi is bang en vraagt zich af of hij nu al betrapt is. Hij besluit aan yoga te gaan doen. Hiervoor gaat hij onder meer op z'n hoofd staan, uit het zicht van de bewakers.
Als blijkt dat die het kennelijk niet op hem gemunt hebben, pakt hij de hamer uit die hij zorgvuldig in fraai papier bij zich draagt. Het is een bijzondere hamer. Een goede vriend van hem, een Italiaanse priester die a la vredesactivist Kees Koning een jaar in de gevangenis heeft gezeten voor het vernielen van militair wapentuig, is recentelijk overleden maar heeft op de hamer een boodschap achtergelaten.
Aansteker
Turi weet het zeker, nu moet hij het doen! Gebruikmakend van het hondengeblaf slaat hij een ruit in van de hangaar. Helemaal vanzelf gaat dat niet want het glas is sterk. De bewakers hebben kennelijk niets gehoord. Even na vijven bevindt Turi zich in de enorme hangaar, temidden van vijf F-16 gevechtsvliegtuigen en -helikopters. Verder voornamelijk onderhoudsapparatuur.
De hangaar op vliegbasis Woensdrecht is de plaats waar de vliegtuigen en helikopters van de Koninklijke Luchtmacht terecht komen voor hoger onderhoud van preventieve of correctieve aard. Het kan ook gaan om modificaties, het zogenaamd upgraden van de technische mogelijkheden.
Opnieuw slaat de twijfel bij Turi toe. Hij weet niet goed of hij wel moet doorzetten en gaat weer mediteren. De klok tikt voort en langzaam maar zeker breekt die tiende augustus de dag aan. Door het binnenvallende daglicht bedenkt hij zich dat hij de situatie in de hangaar nu wel goed genoeg in zich heeft opgenomen om bij een volgend bezoek onverbiddelijk toe te slaan.
Uiteindelijk besluit hij toch in actie te komen. Het is inmiddels tegen zessen, een uur nadat hij naar binnen is geklommen. Hij voelt in zijn broekzak de aansteker waarmee hij ooit z'n persoonlijke documenten heeft verbrand. Sindsdien gaat hij door het leven zonder vaste woon- of verblijfplaats. Turi beschouwt zichzelf als een wereldburger.
Even komt bij hem de gedachte op om het militaire wapentuig in brand te steken. Een vriend van Turi heeft hem, vanwege de hoeveelheid kerosine in de brandstoftanks en de persoonlijke risico's die daaraan verbonden zijn, sterk afgeraden, zo zou Turi na z'n arrestatie verklaren tegenover de politie. Turi denkt overigens niet dat de F-16's in de werkplaats kerosine bevatten. Desondanks ziet hij af van z'n ingeving. Brand komt in de media slecht over bij de mensen.
Bloemen
Uiteindelijk klimt hij in de cockpit van een F-16. Met de hamer slaat hij het glas van de cockpit en het elektronische besturingsmechanisme van de cabine aan gort. Hetzelfde ritueel herhaalt zich bij een tweede F-16. Tevens slaat hij een testmachine kapot die zich op de grond van een van de toestellen bevindt. Hij vernielt ook de apparatuur waarmee de (atoom)bommen kunnen worden afgeworpen.
Naderhand zal blijken dat hij onder meer het testvliegtuig Orange Jumper J-066 onder handen heeft genomen van het Kantoor Testvliegen uit Leeuwarden, met allerhande wapens en testapparatuur. Van dit paradepaardje is er maar een in het land. De modificatie van de apparatuur was vrijwel afgerond. In september zou het vliegtuig weer operationeel zijn.
Turi bezeert z'n hand. Met het bloed dat vrijkomt besprenkelt hij onderdelen van de gevechtsvliegtuigen. Een ritueel dat Franciscanen, waar Turi zich verwant mee voelt, veelvuldig toepassen tijdens hun 'van zwaarden tot ploegscharen' activiteiten. In beide cockpits laat Turi bloemen en vredestekeningen, gemaakt door kinderen, achter.
Hij besluit het hierbij maar te laten, 'zodat er ook nog wat achterbleef voor andere actievoerders', zou hij later verklaren. Maar niet alvorens hij met krijt vredesleuzens op de vloer van de hangaar heeft geschreven: 'Peace', 'Ploegscharen' en 'Not ready for next war'.
Verbodsbord
Wederom zet hij zich neder op de grond, mediteert nog wat en wacht geduldig op wat komen gaat. Om zeven uur, als het luchtmachtpersoneel aan het werk gaat, wordt hij ontdekt. De paniek is groot. Nadat hij is gearresteerd en afgevoerd, wordt de hangaar van top tot teen onderzocht op aanwezigheid van explosieven.
Het openbaar ministerie legt Turi artikel 350/352 ten laste, het toebrengen van vernielingen aan goederen. De totale schade wordt geschat op om en nabij de vijf miljoen euro. Tijdens het verhoor is Turi openhartig, hetgeen eveneens binnen de traditie past van de ploegscharenbeweging: het openlijk vernielen van militaire apparatuur, je daarbij laten oppakken en je daad toegeven.
Op de vraag van de rechercheur of hij het verbodsbord op het terrein van Woensdrecht niet heeft gezien, antwoordt hij: 'U vraagt mij of ik wist dat ik niet op de vliegbasis mag komen. Ja, dat wist ik. Ik zag een bord staan waarop het gebruik van vuurwapens stond afgebeeld. Maar dat is tegen de bijbel die zegt dat je niet mag doden. Een volgende keer zal ik dit bord vernietigen want het is niet educatief.'
Ondanks de impact van de actie heeft de media er nauwelijks aandacht aan besteed. Turi had vooraf dan ook niets gedaan aan het genereren van publiciteit. Voorgaande vergelijkbare ploegscharenacties werden steevast begeleid met een persverklaring, opgesteld door de activist zelf, en fotografen die de acties voor de geschiedenis vastlegden.
Blanco strafblad
Nadat ze een berichtje over de actie in het Brabants Dagblad had gelezen, wierp vredesactiviste Mariëtte Moors zich op als perswoordvoerder. Zij kent de 52-jarige Turi Vaccaro nog van vroeger. ,,Ik heb hem voor het eerst ontmoet in 1983, tijdens een bezoek aan een vredesactiekamp in Comiso op Sicilië. Een bijzondere man, zeer gedreven.'' Er is inmiddels ook een steungroep opgericht.
Turi, die een vriendin en dochter heeft in Rotterdam, staat over het algemeen bekend als een enigszins lastig, introvert maar vredelievend en spiritueel persoon. In de jaren '80 nam hij in Italië deel aan 35 dagen durende hongerstaking, waarmee hij tevergeefs de Paus probeerde over te halen om zich uit te spreken tegen kernwapens. Bij Fiat werd hij ontslagen nadat hij geweigerd had mee te werken aan de productie van een militair voertuig.
Doordat hij geen paspoort en inkomen meer heeft is hij inmiddels tot elf keer toe Nederland uitgezet. Zelfs in Italië hebben de autoriteiten hem een keer vaarwel gezegd. Volgens Mariëtte is hij echter nooit eerder voor de rechter verschenen en heeft hij een blanco strafblad. Daar zal binnenkort verandering in komen.
Mariëtte Moors heeft goede hoop dat de duur van de straf die Turi, die in afzondering vast wordt gehouden in de gevangenis van Breda, krijgt opgelegd wel mee zal vallen. ,,Barbara Smedema kreeg in 2003 voor het vernielen van een communicatieschotel op Volkel zes weken. Kees Koning en ik kregen voor het omver halen van een militaire zendmast negen maanden, maar dat was vooral omdat we het vliegverkeer in gevaar zouden hebben gebracht.''
Op 1 september moet Turi in het kader van snelrecht voor de rechtbank van Breda verschijnen. Uit solidariteit met Turi zijn er in de nacht van 25 augustus diverse militaire objecten van de Oranjekazerne in Schaarsbergen beklad met leuzen als 'Vrijheid voor Turi'. Ook werd een deel van de omheining verwijderd op de vliegbasis Deelen.
Turi wordt gevangen gehouden in de 'Koepel' van Breda. Indien je hem wil schrijven (nl/uk/it): Turi Vaccaro, HvB De Boschpoort, Nassausingel 26, 4811 DG Breda.
Steungroep Turi Vaccaro: tel. 06-20112411. Financieel steunen van Turi: bankreknr. 907288952 t.n.v. G. Doeven te Deventer, o.v.v. ondersteuning Turi.
Voor het laatste nieuws: www.vredessite.nl
Franciscus van Assisi
Tijdens nieuwjaarsnacht 1989 beschadigen Kees Koning en Co van Melle twee NF-5's gevechtsvliegtuigen op de vliegbasis Woensdrecht. Turi is getuige van de actie, maar blijft achter de omheining achter. Hij is echter zwaar onder de indruk en neemt zich voor ooit zelf een bommenwerper te vernielen.
Zestien jaar later is het dan zover. Turi heeft de datum 10 augustus speciaal uitgekozen omdat het de 'day after' is na Nagasaki. Een dag voor zijn actie was het zestig jaar geleden dat de Japanse stad werd verwoest door een Amerikaanse atoombom. Verder is 10 augustus de feestdag van Sint-Laurent. Een dag voor zijn daad heeft Turi de kerk in Hoogerheide bezocht en een kaars opgestoken.
Ter inspiratie bezocht hij in juni de stad Assisi in Midden-Italië, geboorteplaats van Franciscus van Assisi (1182-1226), boegbeeld van de ploegscharenbeweging. Als zoon van een rijk koopman groeide Franciscus op in overvloed, maar was daar uiteindelijk niet gelukkig mee. Na een ontmoeting met een melaatse, trok hij zich het lot van de armen en uitgestotenen steeds meer aan.
Naar aanleiding daarvan bekeerde hij zich tot een leven van armoede, gebed en dienstbaarheid aan de armen, ontevreden over de leegheid van zijn leven. Zelf wilde hij de allerarmste zijn, en hij bedelde zijn dagelijks voedsel bij elkaar, daarvan nog delend met anderen die nog minder hadden dan hij.
Voortaan leidde Franciscus een bestaan in 'blijde' armoede en predikte hij de eenvoud en de liefde tot de medemens en de gehele schepping. Daaruit vloeide ook zijn vredelievendheid voort: als je je medemens werkelijk lief hebt als broeders en zusters, wordt het onmogelijk die geweld aan te doen. Ook zag hij het hebben en willen beschermen van bezit als de voornaamste aanleiding voor conflicten en als een belemmering voor de liefde tot God en de naaste.
Franciscus van Assisi heeft zich vaak ingezet om conflicten op te lossen. Tijdens zijn leven en daarna, tot heden aan toe, kregen veel mensen bewondering voor Franciscus en zijn levenswijze. Zo kreeg hij veel volgelingen, tot op de dag van vandaag.
In Assisi vond Turi onlangs naar eigen zeggen de hamer waarmee hij de F-16's heeft toegetakeld. De actie was een ploegschaaractie gebaseerd op de tekst uit de Bijbel, van Jesaja: 'En zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen en de oorlog niet meer leren.' Turi maakt zich bezorgd over de toekomst van zijn dochter en van alle kinderen op aarde.
_____
menu | dDH