Roep om beeindiging oorlog tegen Afghanistan groeit aan vooravond landelijke demonstratie

P E R S B E R I C H T Van het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog'

Den Haag, 17 oktober 2001 - Tijdens een vanochtend gehouden persconferentie heeft het Platform tegen de 'Nieuwe Oorlog' zijn plannen voor de komende dagen bekend gemaakt.

Op zaterdag 20 oktober vindt om 14.00 uur in Amsterdam de landelijke demonstratie tegen de oorlog in Afghanistan plaats.
Verder is er vanuit het Platform een brief aan de regering gestuurd waarin aangedrongen wordt op het beeindigen van de oorlog.
Ook werd een toelichting gegeven op het ontbreken van een rechtsgrond voor de huidige acties van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk tegen Afghanistan.

Zaterdag 20 oktober: landelijke demonstratie in Amsterdam

Het programma voor de manifestatie bestaat uit een aantal toespraken van autochtone en allochtone sprekers op de Dam, gevolgd door een demonstratieve tocht van ongeveer een uur, waarna op de Dam een afsluiting met sprekers en muziek volgt.
Karel Glastra van Loon zal optreden als presentator.

De demonstratie wordt georganiseerd door het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog'. Dit Platform organiseerde op 30 september reeds een grote landelijke manifestatie in Amsterdam.

Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog' groeit

Het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog' is een brede coalitie van vredes- en solidariteitsgroepen, maatschappelijke organisaties, migrantengroepen en kerkelijke- en religieuze groeperingen.
Inmiddels hebben zich al ruim 180 organisaties bij het Platform aangesloten.

Het Platform is verheugd over het feit dat GroenLinks naar aansluiting bij het Platform zoekt en zich beraadt op de wijze waarop ze deel kan nemen aan de demonstratie van aanstaande zaterdag.

Brief aan de regering

In de vanochtend gepresenteerde brief wordt aan de Nederlandse regering onder andere gevraagd bij de Verenigde Staten, Europese Unie en Verenigde Naties te pleiten voor onmiddellijke stopzetting van de militaire aanvallen op Afghanistan, en voor het scheppen van condities waaronder internationale hulporganisaties terug kunnen keren naar Afghanistan om een humanitaire ramp onder vluchtelingen en bevolking te voorkomen.
Verder wordt aangedrongen op onmiddellijke stopzetting van de Nederlandse militaire steun aan de militaire campagne van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk in Afghanistan.
De tekst van de brief vindt u als bijlage onderaan dit persbericht.

Kopieen van de brief zijn ook aan alle Kamerfracties gestuurd, die vanmiddag om 16.00 uur in debat zullen gaan over het standpunt van de regering over een bombardementspauze. Dit debat vindt plaats op verzoek van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks.

Luchtaanvallen op Afghanistan zijn onrechtmatig

De Vereniging van Juristen voor de Vrede, een van de bij het Platform aangesloten organisaties, heeft een kort geding aangespannen tegen de Nederlandse Staat. Dit geding moet leiden tot een gerechtelijke uitspraak over de vraag of Nederland het recht heeft mee te werken aan de oorlog tegen Afghanistan zolang er geen besluit ligt van de Veiligheidsraad.
Het kort geding zal op vrijdag 19 oktober dienen bij de rechtbank in Den Haag.

---

Noten voor de pers:

• Woordvoerders namens het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog' zijn:
  Jan Schaake, Vredescentrum O'43: 030-2714376
  Karel Koster, 06-13223359
• Informatie over samenstelling en activiteiten van het Platform, de tekst en ondertekenaars van het Manifest Tegen de 'Nieuwe Oorlog', alsmede een overzicht van lokale anti-oorlogsgroepen en hun activiteiten vindt u op de samenwerkende websites: www.wereldcrisis.nl, www.omslag.nl en vredessite.nl/nieuws/2001
• De tekst van de dagvaarding van de Vereniging van Juristen voor de Vrede vindt u op: vredessite.nl/nieuws/2001/vjv0610.html Woordvoerder: Meidert Stelling, 0172-473687

---

Bijlage 1: brief aan de regering

Aan de Voorzitter van de Ministerraad,
de heer W. Kok, Minister van Algemene Zaken 
Binnenhof, Den Haag 

Amsterdam, 16 oktober 2001 

Geachte heer W. Kok, 

Wij, ondergetekenden, zijn uiterst verontrust over de situatie 
ontstaan ten gevolge van de door de Verenigde Staten gekozen 
strategie met betrekking tot Afghanistan en de bereidheid van de 
Nederlandse regering tot inzet van militairen om de Amerikaanse 
operaties te ondersteunen. 

Wij zijn van mening dat de (mede) verantwoordelijken voor de 
gruwelijke misdaden in New York, Washington en Pennsylvania moeten 
worden opgespoord, berecht en gestraft. Daartoe kunnen 
internationale opsporingsinstanties worden ingeschakeld. 

Echter, de militaire weg die de Verenigde Staten de laatste 
dagen volgt en die andere benaderingen lijkt te overheersen, is 
naar onze mening een gevaarlijke weg. 
Ondanks de vele pogingen, waaronder die van de Nederlandse 
regering, om te benadrukken dat dit conflict niet moet worden 
gezien als een strijd tussen de 'islam' en 'westerse' wereld, 
blijkt het inmiddels een feit dat de polarisatie zich ontvouwt 
langs deze lijnen. Niet in de laatste plaats omdat deze spanning 
reeds vele jaren bestaat, groeiende was en nu in een 
stroomversnelling terecht is gekomen na de gruwelijke aanslagen. 

De huidige ontwikkelingen in de wereld zijn bijzonder gevaarlijk. 
Toenemende polarisatie leidt tot verdere escalatie en vice versa. 
De kans is groot dat dit in verschillende delen van de wereld tot 
ellende en rampspoed zal leiden. Oplopende spanningen in Indonesie, 
India, Pakistan, Saoedi Arabie, Israel en Palestina zijn daarvan 
duidelijke voortekenen. 

Het komt ons voor dat de Verenigde Staten de gevolgen van de nu 
gekozen strategie zwaar onderschatten.  De escalatie leidt niet 
tot bevordering van democratische rechtsgang, vrede en veiligheid. 
Integendeel. 
Bovendien wordt er gesproken over verdediging, terwijl het gaat 
om vergelding. Daarvoor is geen ruimte in het internationaal 
recht. 

Wij zijn dan ook bijzonder ongerust over de weinig kritische 
houding die de Nederlandse regering inneemt tegenover de 
Amerikaanse regering en het gebrek aan druk om tot diplomatieke 
oplossingen te komen. 
Met U treuren wij om de slachtoffers van de terreurdaden. Wij 
verschillen echter met U van mening over de manier waarop de 
(mede)verantwoordelijken bestraft moeten worden en hoe verdere 
terreuraanslagen kunnen worden voorkomen. 

Om verdere escalatie te voorkomen verzoeken wij de Nederlandse 
regering met klem om: 

- te besluiten tot onmiddellijke stopzetting van Nederlandse 
  militaire steun aan de militaire campagne van de Verenigde 
  Staten en het Verenigd Koninkrijk in Afghanistan, inclusief het 
  terugroepen van het fregat Van Nes; 

- bij de Verenigde Staten, Europese Unie en Verenigde Naties te 
  pleiten voor onmiddellijke stopzetting van de militaire 
  aanvallen op Afghanistan, en voor het scheppen van condities 
  waaronder internationale hulporganisaties terug kunnen keren 
  naar Afghanistan om een humanitaire ramp te voorkomen onder de 
  vluchtelingen en bevolking; 

- te pleiten bij de strijdende partijen om te onderhandelen, onder 
  supervisie van de Verenigde Naties; 

- er bij de Veiligheidsraad op aan te dringen dat deze deze zich 
  keert tegen uitbreiding van de operaties van de strijdkrachten 
  van de Verenigde Staten naar andere landen; 

- de Verenigde Staten ervan te overtuigen om bewijzen aangaande de 
  identiteit van de schuldigen te overleggen aan een 
  internationaal erkende instantie; 

- zich sterk te maken voor de uitbreiding van de taken van het 
  Internationaal Strafhof, zodat de verantwoordelijken van de 
  terreurdaden hierdoor kunnen worden berecht; of zich in te 
  zetten voor een internationaal ad hoc tribunaal, in te stellen 
  door de VN Veiligheidsraad; 

- de VN te verzoeken een internationale conferentie voor te 
  bereiden over terrorisme, zoals voorgesteld in een brief van 
  acht Nobelprijswinnaars voor de Vrede. 

Onze dank voor Uw aandacht. Wij zijn van harte bereid om met U in 
een gesprek van gedachten te wisselen, 

Hoogachtend, 

Hans van Heijningen, Saskia Kouwenberg, 
namens: 

Akties Tegen Kernwapens 
Amsterdam Anders/De Groenen 
Amok 
Anti-Oorlog Comitee Amsterdam 
Alert, fonds voor jongerenactiviteiten 
ArtiWorld BV Eindhoven 
ASKV 
Campagne tegen Wapenhandel 
Club Index/Filmhuis Cavia 
De Hobbitstee 
Doopsgezinde Vredesgroep 
DWARS 
DIDF (Federatie van Democratische Verenigingen van Arbeiders 
    uit Turkije in Nederland) 
Euro's voor Vrede 
EMCEMO 
Federatie Koerden in Nederland 
Franciskaanse Vredeswacht 
Guatemala Komitee 
Institute of Social Studies 
Kerk en Vrede 
Kleintje Muurkrant 
Kollektief Rampenplan 
Kurf 
Leefbaar Gelderland/De Groenen 
Mensen werken voor Mensen 
Missionair Centrum 
MOCAKAUK 
Nederland Bekent Kleur 
Omslag 
Politieke partij Buurt en Westerpark 
PRIME 
Socialistische Partij 
Steungroep Vrouwen zonder Verblijfsvergunning 
Stichting tot Ondersteuning van Kleinschalige 
    Ontwikkelingsprojecten (SOKOP) 
Stichting voor Actieve Geweldloosheid (SVAG) 
Stichting Initiatiefgroep Kurdistan 
Stichting Vrij Oost-Timor 
TIE (Transnationals Informations Exchange NL) 
Transnational Institute 
Vereniging van Juristen voor de Vrede 
Vredescafe Amstelveen 
Vz gezamenlijke Vredesgroepen A'veen 
Vrije Bond 
Vrouwen voor Vrede 
WISE 
XminY 
Zwart Zaad 

Contactadres afzenders: 

Jan Schaake, Vredescentrum O'43 
Obrechtstraat 43 
3572 EC Utrecht 

Cc: Minister van Buitenlandse Zaken de heer J.J. van Aartsen 
    Minister van Defensie de heer F.H.G. de Grave 
    Minister van Binnenlandse Zaken de heer R.L.H.M. van Boxtel 
    De Voorzitter en leden van de Tweede Kamer 

---

Bijlage 2: Onrechtmatigheid luchtaanvallen op Afghanistan

VJV - Vereniging van Juristen voor de Vrede 
Stationsstraat 21-C 
2405 BL  Alphen aan den Rijn 
tel: 0172 - 473687 
16 oktober 2001 

Onrechtmatigheid luchtaanvallen op Afghanistan 

   Het volkenrecht verbiedt staten om geweld tegen andere staten te 
gebruiken buiten het geval van zelfverdediging tegen een gewapende 
aanval of van uitvoering van een besluit van de Veiligheidsraad van 
de VN tot gebruik van militaire middelen ter handhaving of herstel 
van internationale vrede en veiligheid. Dit is een 
dwingendrechtelijke norm (ius cogens) waarvan onder geen enkele 
omstandigheid mag worden afgeweken. Een beroep op zelfverdediging kan door
een staat uitsluitend worden gedaan indien er sprake is van een gewapende
aanval door of ten behoeve van een andere staat. Dit blijkt uit zowel het
Handvest van de VN, als de definitie van het begrip 'agressie' in resolutie
3314 (XXIX) die in 1974 door de Algemene Vergadering van de VN werd
aanvaard. Die resolutie heeft blijkens een uitspraak uit 1986 van het
Internationaal Gerechtshof reeds een gewoonterechtelijke status gekregen.
Dit houdt in dat alle staten daaraan gebonden zijn. 

   Dit laatste is van belang omdat voorafgaand aan de aanvaarding van
resolutie 3314 (XXIX) enkele staten, waaronder de Verenigde Staten en het
Verenigd Koninkrijk, het voorstel hebben gedaan om ook terroristische
aanslagen als agressie aan te merken. Dat voorstel is door internationale
gemeenschap uitdrukkelijk afgewezen. 
   De internationale gemeenschap is tot op heden daarvan niet 
teruggekomen. Dit blijkt uit recente voorstellen voor de definiering 
van het begrip 'agressie' voor het Statuut van het Internationaal 
Strafhof. Geen van de voorstellen verwijst naar terroristische 
aanslagen. 
   Het recht op zelfverdediging heeft verder een temporeel karakter. 
Een staat kan uitsluitend zelfstandig beslissen over het gebruik van 
geweld tegen de aanvallende staat, zolang de Veiligheidsraad geen 
maatregelen heeft getroffen voor het herstel van vrede en veiligheid. Op 28
september 2001 heeft de Veiligheidsraad in resolutie 1373 de maatregelen
getroffen die hij op dat moment noodzakelijk achtte met het oog op de
bestrijding van alle terrorisme. Die maatregelen omvatten niet het gebruik
van militair geweld tegen Afghanistan. 

   Het voorgaande houdt in dat de Verenigde Staten en het Verenigd 
Koninkrijk zich niet rechtmatig op zelfverdediging kunnen beroepen 
met het oog op de luchtaanvallen op Afghanistan. De afschuwelijke 
terroristische aanslagen van 11 september 2001 werden immers 
uitgevoerd door een terroristische organisatie die zich in veel 
landen bevindt, niet wordt gestuurd door, noch optreedt ten behoeve 
van een bepaalde staat. 
   Bovendien kan het bij luchtaanvallen op Afghanistan zonder meer 
niet gaan om zelfverdediging. Het begrip zelfverdediging houdt immers in
dat de staat zich met militair geweld tegen een aan de gang zijnde
gewapende aanval verweert. Er is evenwel geen sprake van een voortgaande
gewapende aanval. De terroristische aanslagen van 11 september waren
incidenten, hoe misdadig zij ook waren en hoe ernstig hun gevolgen ook
zijn. 

   Wat overblijft is dat de luchtaanvallen kunnen worden beschouwd 
als dwangmiddel om het Taliban-regiem te bewegen Osama bin Laden en 
andere leiders van de Al Qaida-organisatie uit te leveren en om de 
trainingskampen van die terroristische organisatie te ontmantelen. 
Uiteraard is het gewenst en noodzakelijk dat het Taliban-regiem aan 
deze door de Veiligheidsraad opgelegde verplichtingen voldoet. Dit is
evenwel een aangelegenheid voor de Veiligheidsraad, die de Verenigde Staten
niet naar zich toe kan trekken. 

   Hoezeer de Verenigde Staten het ook oneens zouden zijn met het 
Taliban-regiem over het niet voldoen aan vereisten die uit het 
volkenrecht voortvloeien, een dergelijk internationaal geschil mag 
niet leiden tot eigenmachtig gebruik van geweld. 
   Ingevolge het Handvest van de VN moeten staten internationale 
geschillen langs vreedzame weg oplossen, op zodanige wijze dat de 
internationale vrede en veiligheid niet in gevaar worden gebracht. 
In geen geval mogen zij dreigen met geweld of daadwerkelijk geweld 
gebruiken. 
   Zouden de Verenigde Staten niet met het Taliban-regiem tot 
overeenstemming kunnen komen, dan dient deze kwestie aan de 
Veiligheidsraad te worden voorgelegd. Het is dan aan de 
Veiligheidsraad om te bepalen op welke manier de internationale 
vrede en veiligheid moet worden bevorderd. 

Volledige tekst dagvaarding

 
_____
menu | dDH