Toespraken 22 december

Nederlandse regering moet geen boerka dragen

Qader Shafiq (voorgelezen door Hans van Heijningen)
 
Als het gaat over de beslissing van de regering over troepen te sturen naar Afghanistan, dan is het alsof die Nederlandse regering een Boerka draagt. Zij durft haar werkelijke gezicht niet te laten zien. Argumenten- voor en tegen- verbergt ze achter deze boerka. Toch is het zeer waarschijnlijk dat het kabinet vandaag beslist om volgend jaar 1100 militairen naar de Zuidelijk Afghaanse provincie Urozgan te sturen. Velen in dit land hebben twijfel of dit de juiste beslissing zou zijn. Begin november toen minister Kamp van defensie dit voornemen bekend maakte, kwam hij meteen in botsing met minister van buitenlandse zaken, Bot.
Hij zei toen dat zo’n beslissing kan niet zomaar genomen worden Urozgan is een van de gevaarlijkste provincies van Afghanistan. Voor dat zo’n besluit genomen wordt, moet er een risicoanalyse gemaakt worden. Maar een maand later nam minister Bot genoegen met de mondelinge toezeggingen van zijn Amerikaanse collega Rice over de veiligheidsgarantie van de Nederlandse militairen.
 
Het is jammer dat er weinig onderscheid wordt gemaakt tussen twee missies. Niemand is er op zichzelf tegen dat Nederland nog meer troepen naar Afghanistan stuurt.
 
De ISAF- missie die het VN- mandaat heeft en waar vele landen van de Europese Unie aan deel nemen en Eunuring Freedom zijn duidelijk verschillend van aard.
 
In het kader van de vredesmacht ISAF hebben Nederlandse militairen tot nu toe heel goed werk gedaan. In twee Noordelijke provincies, Baghlan en Mazar-i. sharif, waar zij als PRT (provinciale reconstructieteam) actief zijn, hebben zij naast het bewaken van vrede en stabiliteit, omvangrijke bijdragen geleverd aan het herstellen van de infrastructuur en wederopbouw.
 
Maar met de missie naar Urozgan schaart Nederland zich feitelijk onder de vlag van de militaire operatie Enduring Freedom van de Amerikanen. Deze operatie is sinds najaar 2001gaande en heeft voor veel ellende en mensenrechten schenden gezorgd. Van vernietigen van dorpen en vluchtelingen tot martelpraktijken in de gevangenissen.
 
De Amerikanen hebben een slechte naam in het Zuiden van Afghanistan, zeker in Urozgan, de streek waar president Hamid Karzai vandaan komt. De mensen daar leven al generaties lang in oorlogsomstandigheden. In 1979 begon het verzet tegen de Russische invasie. Dat verzet was verdeeld. Want de krijgsheren behoorden tot diverse Mudjahedien partijen. Maar allemaal konden ze van de steun van westerse landen, vooral Amerikanen, genieten. Vele strijders zijn tieners en twintigers die met koran en kalasjnikof opgegroeid zijn. Ze zagen hoe de Russen die zeiden dat zij Afghanistan helpen om de vrede, democratie en sociaal-economische vooruitgang te bewerkstelligen, hun dorpen bombardeerden en de vrouwen en kinderen ombrachten. Toen beschouwden zij de Amerikanen als trouwe vrienden.
 
De Amerikanen hebben afgelopen jaren in vele delen van Afghanistan zich net als de Russen medio jaren 80 gedragen.
Vaak hebben zij op basis van foutieve inlichtingen van misdadige krijgsgroepen van de Noordelijke alliantie die bij de burgerbevolking een zeer beruchte reputatie hebben, ondoordachte operaties in ganggezet. In plaats van terroristen weden veelal de onschuldige mensen getroffen. Zij werden gearresteerd, geslagen of veel erger, in het openbaar vernederd . Met beschuldigden dat ze terroristen van al-Qaeda en de Taliban waren kwamen zij in beruchte detentiecentra terecht.
 
Naast de massale demonstraties van mei dit jaar die in vele Afghaanse provincies naar aanleiding van de eventuele schendingen van de Koran in Guantanamo Bay plaats hebben gevonden, wordt heel vaak gedemonstreerd tegen de schendingen van mensenrechten in de Afghaanse gevangenissen.
In juli dit jaar werd een demonstratie van honderden Afghanen voor vrijlating van gevangenen uit Bagram- gevangenis door gewelddadige politieoptreden de kop ingedrukt. Heel vaak bereiken dit soort berichten de buitenwereld niet. Afghaanse journalisten die proberen dit aan de kaak te stellen worden bedreigd en geďntimideerd. Alleen dit jaar zijn volgens de cijfers die door Afghaanse ministerie van informatie en cultuur worden bevestigd, 25 journalisten gemarteld, ontvoerd of gedood.
 
De bewoners staan bijna per definitie vijandig tegenover wat zij zien als buitenlandse overheersers. Ook de Amerikanen worden als zodanig beschouwd, de Nederlanders nu nog niet. Maar dat zal snel veranderen als Nederland zich aansluit bij Enduring freedom.
 
Waarom moet niet over de veiligheid van de Nederlandse militairen gesprokken worden? Goede argumenten over de nut en de risico’s van deze beoogde missie ontbreken. Hierbij moet de situatie rondom schendingen van mensenrechten in het zuiden van Afghanistan en onaanvaardbaarheid van eventuele slachtoffers onder Nederlandse militairen een belangrijke rol spelen..
 
De Urozganse werkelijkheid schuilen zich achter de boerka’s in de emotionele Haagse wandelgangen.
 
Dit neemt niet weg dat Nederland ook in Urozgan een belangrijke rol kan spelen. Maar dan moet Nederland pakweg anderhalf jaar de tijd nemen om het goed voor te bereiden. Je moet de lokale bevolking heel goed betrekken bij wat je doet. Dat kan door uitgebreid te overleggen met de stamhoofden en de geestelijke leiders. Het is essentieel dat je hen daarbij betrekt. Want het geldt als een belediging als je dat niet doet. En je kunt wel scholen bouwen, maar daar heb je niets aan als er geen kinderen naar toe gaan.
 
Je moet de bevolking er veel meer bij betrekken. Sinds het verdrijven van het gewelddadig Taliban-regime in 2001 is het er helaas niet beter op geworden in Afghanistan. Mensen zijn erg teleurgesteld in de democratie. De Afghanen hoopten dat ze af waren van de krijgsheren en dat ze steun kregen van de beschaafde wereld. Maar dat valt tegen. Veel van die krijgsheren zijn domweg teruggekeerd in het parlement, net als mensen uit de drugswereld. Van rechten voor vrouwen is helaas niet veel terecht gekomen. Journalisten ondervinden grote problemen bij hun werk. Bij de verkiezingen zijn enkele vrouwelijke kandidaten vermoord. De parlement die deze week geďnstalleerd wordt, bestaat grotendeels uit voormalige krijgsheren en drugsbaronnen. Veel mensen zijn geneigd om de Amerikanen hiervan de schuld te geven. Ze hebben hun laatste hoop nu gevestigd op Europa. Daarom moeten we erg oppassen dat de Nederlandse militairen niet met de Britten op één hoop worden gegooid. Want dan trek je meteen Europa in het voor veel Afghanen vijandige kamp. Nederland moet op zijn eigen wijze werken aan de wederopbouw van Afghanistan. Met een goede voorbereiding, een uitgebreide risico-analyse en met intensief overleg met de Afghaanse bevolking zelf.

_____
menu | dDH