Vredesduif met olijftak in snavel.

Een Kap van Afschuw

5-3-2021 Medisch historicus Leo van Bergen selecteerde voor de bundel 'Een Kap van Afschuw' 17 Engelstalige vrouwen werkzaam in de zorg, die poëzie over hun ervaringen in de hospitalen van de Eerste Wereldoorlog schreven. Van hen vertaalde hij veertig gedichten en een sonnettencyclus. Honderd jaar na dato lezen zij nog steeds alsof ze gisteren geschreven zijn.

 

Stille, schreeuwende getuigen van een tijd die kansen bood, grenzen stelde en afschuw wekte.

 

Het boek bestaat uit twee delen, de vertalingen en de originelen, en is voorzien van een twintigtal illustraties. Het bevat 40 gedichten en een sonnettencyclus geschreven door 17 verschillende verpleegsters en verzorgsters en handelend over hun ervaringen in de hospitalen van de Eerste Wereldoorlog.

 

Zij zijn in tien onderwerpen ingedeeld: verpleging, hospitaal, ondersteuning, geweld, gender, verlangen, verlies, nostalgie, ontsnapping, terugkeer. Het geheel wordt ingeleid door Margo van Mol, IC-verpleegkundige in het Erasmus-MC, hoogleraar moderne geschiedenis en Eerste-Wereldoorlogdeskundige Sophie de Schaepdrijver en Leo van Bergen. Van Mol belicht de link tussen de toenmalige oorlogshospitalenhectiek en de huidige covid-19-crisis en De Schaepdrijver gaat in op het belang van dergelijke gedichten voor het begrijpen en duiden van het meest genegeerde maar wellicht wel belangrijkste front ten tijde van de oorlog: dat tussen staal en vlees.

 

Toevluchtsoord hospitaal

 

Als je alles hebt verloren toen de wereld werd vermoord,

Hebt geleden en gebeden, al zag je de zinloosheid,

Als liefde dood is en iedere hoop de grond ingeboord,

Juist dan hebben zij jou nodig; wees tot terugkeer bereid.

 

 Als door trieste dagen alle ambitie verloren is gegaan,

En dromen zijn uiteengespat, beslissingen groot of klein,

Als de trots is verdwenen die de kracht gaf alles te doorstaan,

Wend je dan tot hen, die van jouw zorg afhankelijk zijn.

 

Ook zij daalden af tot in de krochten van menselijk lijden,

Zagen dat alles van waarde werd weggevaagd,

De grauwe plek van pijn waar zij nu uitzichtloos strijden,

Geeft hun de vrede waar jij in je gebeden om vraagt.

 

Vera Brittain

 

Het boek is te bestellen via Uitgeverij dt duidelijke taal

Bron: NVMG