11-5-2023 De wereld zal dringend van koers moeten veranderen. Dat zegt de vredesorganisatie van gezondheidswerkers IPPNW in de slotverklaring van haar wereldcongres in Mombasa. De wereld wordt geconfronteerd met een dubbele existentiële crises: het risico van een nucleaire oorlog en een versnelling van de klimaatcrisis.

We lopen een groter risico op een kernoorlog dan ooit sinds de Koude Oorlog van de jaren tachtig. En het versnellende tempo van de klimaatcrisis, door koolstofemissies, gebruik van fossiele brandstoffen, leidt tot extreme weers-omstandigheden, ontwrichting van de landbouw, stijgende zeespiegels en ziekten in alle uithoeken van de wereld. Het is niet verwonderlijk dat de Doomsday Clock onlangs is teruggezet naar 90 seconden voor middernacht, het dichtst bij een wereldwijde catastrofe ooit.

Een kernoorlog zou een klimaatramp veroorzaken en de wereld een nucleaire winter brengen, waarin de landbouw zou instorten en voedselschaarste miljarden mensen met hongersnood zou bedreigen. Hoewel een kernoorlog het meest directe risico vormt, vergroot de opwarming van de aarde, door het verbruik van fossiele brandstoffen, de voedsel- en wateronzekerheid en heeft het de leefbaarheid van hele regio's verminderd door zeespiegelstijging en extreme weersomstandigheden. Deze snelle veranderingen in het wereldklimaat leiden tot ontheemding van bevolkingsgroepen en verhoging van de kans op gewapende conflicten. Daarbij is de militaire industrie wereldwijd verantwoordelijk voor 5% van de CO-2 emissie.

Als gezondheidswerkers hebben we tientallen jaren geleden geleerd dat er geen medisch antwoord kan zijn op een nucleaire oorlog. We leren nu dat ons vermogen om effectief te reageren op extreme noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid, versneld door de veranderingen in het wereldklimaat, ook zwaar op de proef gesteld wordt.

IPPNW pleit dan ook voor de snelle opschaling naar duurzame energie, verhoogde energie-efficiëntie en energieopslag. Kernenergie wordt daar niet toe gerekend, dat is een duur, ineffectief en gevaarlijk antwoord op de klimaatcrisis en voedt bovendien nucleaire proliferatie. De ondertekening van het VN-kerwapenverdrag (Treaty on The Prohibition of Nuclear Weapons (TPNW)) moet er voor zorgen dat bezit van kernwapens onwettig wordt en dat nucleaire afschrikking niet alleen onverantwoord maar ook immoreel is.

Over de voortdurende oorlog in Oekraïne deed IPPNW een aanvullende oproep:

• Een onmiddellijk staakt-het-vuren;

• De onmiddellijke terugtrekking van alle binnenvallende troepen;

• Alle partijen onthouden zich van alle maatregelen die leiden tot verdere escalatie van de oorlog;

• afstand doen van het gebruik van kernwapens door alle kernwapenstaten;

• Beginnen van serieuze onderhandelingen over een vreedzame oplossing van het conflict in Oekraïne.

Dit zou voor ons mensen de laatste kans kunnen zijn om de doos van Pandora te sluiten en te kiezen voor gemeenschappelijk voortbestaan in plaats van wederzijdse vernietiging.

De NVMP-Artsen voor vrede is de Nederlandse afdeling van de International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW).

Bron: NVMP