Vredesduif met olijftak in snavel.

Met IS voor de deur

1-12-2014 Kerk en Vrede heeft een pamflet uitgebracht met als titel 'Met IS voor de deur'. In dit pamflet wordt uiteengezet hoe Kerk en Vrede als pacifistische organisatie denkt over de strijd tegen IS. Ze schetst een aanpak die leidt tot de-escalatie en ons niet steeds weer in een situatie brengt waarin geen andere mogelijkheid dan nog meer geweld lijkt te bestaan.

 

Tekst van het pamflet:

 

IS: Vanuit een auto worden voorbijgangers neergemaaid. Op de achtergrond martiaal Arabisch gezang. Journalisten in oranje overalls spreken hun eigen doodsvonnis uit, daarna zoeft een zwaard. Allahu Akbar...

 

Je eerste reflex: hier is geen kruid tegen gewassen. Alleen geweld kan een antwoord zijn. 'Pacifisme is geen optie', schreef daarom een vroegere voorman van de kerkelijke vredesbeweging. Kerk en Vrede graaft dieper: geweld heeft altijd een voorgeschiedenis en roept meer en volgend geweld op, en vergroot achterliggende problemen. Gewelddadige westerse interventies in het Midden Oosten hebben tot dusver niets opgelost.
Pleit Kerk en Vrede dus voor nietsdoen? Nee. Een pacifist is geen 'passivist', maar een activist die realistische en lastige vragen stelt bij geweld, ook als dat verbonden wordt met goede bedoelingen. Een pacifist zoekt alternatieve geweldloze strategieën tegen onrecht.

 

Alvorens te besluiten tot militaire interventie zouden interventies uit het verleden geëvalueerd moeten worden. Als we de dieperliggende oorzaken van de huidige grote problemen niet onder ogen zien, valt IS niet te stoppen. Integendeel, dan zal het aantal extremistische bewegingen toenemen.
Irakese mensenrechtenactivisten zijn doodsbenauwd voor IS, maar vertrouwen in Amerikaans ingrijpen hebben ze niet. Ze wantrouwen juist de intenties van de Amerikanen en hun partners, en dat is niet vreemd: IS kan niet begrepen worden zonder kennis van tientallen jaren bruut geweld in het Midden Oosten. IS is mede ontstaan uit de verschrikkingen van oorlog, bezetting, moordpartijen, foltering. Dertien jaar van brute sancties en de invasie van 2003 hebben geleid tot de dood van ongeveer een miljoen Irakezen. Dat Fallujah de stad is die als eerste in handen van IS viel, heeft een oorzaak: deze stad werd compleet verwoest door de Amerikanen in 2004, en de inwoners kampen als gevolg daarvan met kanker en misgeboorten. Irakezen hebben redenen om woedend te zijn op het Westen. De hypocrisie waarmee Obama nu in feite Assad aanvaardt als partner in de strijd tegen terrorisme, en zwijgt over de misdaden van zijn regime, draagt daar aan bij.

 

IS is niet met geweld alleen te verslaan, zeggen ook deze activisten. Geweld voedt juist de anti-Westerse ideologie van IS en speelt haar zo in de kaart. Bovendien, wapenleveranties aan bijvoorbeeld Koerden zijn riskant: niet alleen vallen wapens soms in de verkeerde handen, de instroom van wapens in een toch door wapens overstroomd gebied leidt tot militarisering van de 'veilige gebieden' en wetteloosheid. Er zijn geen makkelijke of snelle oplossingen, ook al kunnen soms korte en gerichte humanitaire acties helpen om mensen te ontzetten, zoals in het geval van de Yezidi's in het Sinjargebergte.

 

Daarom: weer kiezen voor geweld omdat we niet anders denken te kunnen, leidt onherroepelijk tot nieuwe escalaties, en opnieuw zullen we dan horen: we moeten iets doen, we kunnen niet anders dan dit keer voor geweld kiezen.

 

Wat dan wel?

 

Kerk en Vrede bepleit op korte termijn de volgende geweldloze strategieën:

* een onmiddellijk einde aan bombardementen en andere militaire operaties, omdat die een echte oplossing alleen maar verder weg brengen
* een onmiddellijke stop op wapenhandel in conflictgebieden: overheden en wapenhandelaars hebben jaren lang voor miljarden aan wapens in het Midden Oosten gepompt
* een onderhandelingsstructuur van 3-5 jaar, waarbij geprobeerd wordt ook vertegenwoordigers van IS en Iran te betrekken, geleid door bijvoorbeeld de VN, de Arabische Liga en BRICS-landen - niet door de VS en NATO, want die hebben hun geloofwaardigheid verloren
* ruimhartig toelaten van vluchtelingen en het leveren van noodhulp aan de regio
* een oplossing zoeken voor gerelateerde conflicten: werken aan een staakt-het-vuren in Syrië waarbij alle partijen betrokken zijn en beëindiging van steun aan strijdende partijen - ook door Qatar, Saoedi-Arabie, VAE en Jordanië
* het uitoefenen van forse druk om het Israëlisch-Palestijns conflict tot een oplossing te brengen, d.m.v. erkenning van de Palestijnse staat en een boycot van producten uit nederzettingen in de bezette gebieden.

 

Op de lange termijn pleiten wij voor:

* een heel ander Midden-Oostenbeleid, dat niet gebaseerd is op eigen belang (olie, wapenhandel, strategische posities) en waarbij dubieuze bondgenootschappen (Saoedi-Arabie, Qatar) worden opgezegd
* een economisch beleid waarin onze afhankelijkheid van olie wordt teruggebracht
* Nederland moet - met het Internationaal Strafhof binnen haar grenzen - een plek worden van vrede en recht; Nederland zou ontmoetingen tussen de vechtende partijen moeten faciliteren
* een constructief debat over de identiteitsproblemen waarmee Nederland worstelt: onder Nederlandse Moslims heerst onvrede. Die onvrede gaat over de manier waarop de Nederlandse identiteit steeds meer wordt losgekoppeld van Nederlandse Moslims. De Irakese bisschop Mirkis, te gast bij Kerk en Vrede, zei over jonge Europeanen die zich aansluiten bij IS: 'We dienen te analyseren waarom deze mensen bereid zijn te doden, en bereid zijn zelf te sterven. Het zijn zonen uit de suburbs van jullie grote steden. Ze hebben geen toekomst, geen hoop, ze hebben niets te verliezen. Op zulke jongeren mikt IS.' Hij voegt daaraan toe: 'Als jullie niet humaan weten om te gaan met jullie moslimimmigranten, betalen wij, zoals op dit moment al gebeurt, de rekening.'

Bron: Kerk en Vrede