8-7-2021 Tijdens een Kamerdebat over de NAVO op 15 juni heeft Jasper van Dijk (SP) drie moties ingediend die betrekking hebben op kernwapens. Hoewel er vanuit verschillende partijen steun bestond voor de moties, werden de moties helaas niet aangenomen. De formatie is echter nog in volle gang en hiermee is de discussie over kernwapens nog niet afgelopen.

Drie moties

1. Kernwapenvrije wereld

De eerste motie riep de Kamer op om te verklaren dat 'kernwapens de wereld uit moeten.' Deze motie werd helaas verworpen. Hoewel D66, PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, CU, Denk, Volt, BIJ1 en fractie Den Haan voor de motie stemden, stemden VVD, PVV, CDA, FvD, groep Van Haga, JA21, SGP en BBB tegen de motie. Hiermee werd de motie met 69 stemmen voor en 81 stemmen tegen verworpen. Deze resultaten zijn teleurstellend, zeker aangezien de meerderheid van de Nederlanders vindt dat Nederland het VN-Kernwapenverbod moet ondertekenen, welke o.a. het testen, produceren en gebruik van kernwapens verbiedt.

2. Nuclear sharing

De tweede motie ging over nuclear sharing, een concept binnen het NAVO-beleid van nucleaire afschrikking. Als onderdeel van nuclear sharing herbergen verschillende NAVO-landen (Nederland, België, Duitsland, Italië en Turkije) Amerikaanse kernwapens op hun grondgebied. Dat er Amerikaanse kernwapens liggen opgeslagen op de Nederlandse vliegbasis Volkel is onlangs (opnieuw) bevestigd door onderzoeksjournalisten van Bellingcat. Deze motie riep de Nederlandse regering op om met bovenstaande NAVO-lidstaten in overleg te treden om zo een eind te maken aan het beginsel van nuclear sharing. De motie werd gesteund door PvDA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK en BIJ1, maar uiteindelijk werd deze met 36 stemmen voor en 114 stemmen tegen (VVD, D66, PVV, CDA, CU, FvD, groep Van Haga, JA21, SGP, Volt, BBB en fractie Van Haan) verworpen, ondanks het feit dat bijna de helft van de Nederlanders heeft aangegeven dat zij vinden dat Amerikaanse kernwapens uit Nederland moeten worden verwijderd.

3. Waarnemer eerste vergadering VN-Kernwapenverbod

In de derde motie werd de regering opgeroepen om als waarnemer deel te nemen aan de eerste vergadering over het VN-Kernwapenverbod. Nederland heeft dit verdrag (nog) niet ondertekend. Daarom is het van belang dat Nederland als waarnemer aanwezig is bij deze vergadering, mogelijk samen met andere 'gastlanden' van Amerikaanse kernwapens, omdat dit mogelijk de kans op ondertekening van het verdrag vergroot. Dit keer stemde de SGP samen met PvdA, SP, GroenLinks, PvdD, DENK en BIJ1 voor de motie, maar VVD, D66, PVV, CDA, CU, FvD, Van Hagagroep, JA21, Volt, BBB en de fractie Den Haan waren met 111 stemmen tegen de motie in de meerderheid.

Het valt vooral tegen dat de ChristenUnie en D66 tegen deze motie hebben gestemd, aangezien zij in hun verkiezingsprogramma's eerder dit jaar hebben aangeven dat ze het VN-kernwapenverbod steunen en D66 ook de partij was achter de resolutie die de Nederlandse regering ertoe bracht om deel te nemen aan de onderhandelingen over het VN-kernwapenverbod in 2017. Ook het tegenstemmen van het CDA in relatie tot deze en de twee voorgaande moties valt tegen. In hun partijprogramma eerder dit jaar nam het CDA geen standpunt in ten opzichte van kernwapens, maar de partij lijkt nu een voorstander te zijn van massavernietigingswapens in plaats van een kernwapenvrije wereld.

Auteur: Roelien Donker (PAX)