23-1-2025 President Donald Trump dreigde het Internationaal Strafhof enkele weken geleden met sancties als het het arrestatiebevel tegen minister-president Netanyahu doorzet. Na zijn inauguratie afgelopen maandag tekende hij een decreet om de sancties in te voeren. Volgens artikel 70 van het Statuut van Rome is dat een belemmering van de rechtsgang. Met een arrestatiebevel tegen Trump als mogelijk gevolg.

Krachtmeting tussen president Donald Trump en het Internationaal Strafhof
Als de Amerikaanse president Donald Trump sancties oplegt aan het Internationaal Strafhof en ervan wordt beschuldigd de rechtsgang te belemmeren, kunnen internationale reizen van de Amerikaanse president een probleem worden. Donald Trump loopt dan het risico in 125 landen te worden gearresteerd, waaronder alle landen van de Europese Unie, schrijft Kenneth Roth, de voormalige directeur van Human Rights Watch, in Foreign Policy.

Martelpraktijken VS
In zijn eerste termijn als president legde Donald Trump al sancties op aan toenmalig hoofdaanklager Fatou Bensouda en diens plaatsvervanger. Zij kozen ervoor niet te reageren. De sancties volgden op onderzoek van het Internationaal Strafhof naar martelpraktijken van de Verenigde Staten in Afghanistan en naar oorlogsmisdaden van Israël in de bezette Palestijnse gebieden. President Joe Biden stopte de sancties van Trump.

Karim Khan
De nieuwe hoofdaanklager Karim Khan, de opvolger van Fatou Bensouda, zette een andere koers in. Hij besloot de Verenigde Staten te laten wegkomen met hun martelprakijken in Afghanistan en zijn pijlen te richten op de misdaden van drie kopstukken van Hamas en de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid van de Israëlische minister-president Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant. Het Internationaal Strafhof heeft inmiddels arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen Netanyahu en Gallant. De arrestatiebevelen tegen de drie kopstukken van Hamas zijn inmiddels oud papier, na te zijn vermoord door het Israëlische leger.

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden nam eerder dit jaar een wet aan die het mogelijk maakt het Internationaal Strafhof en zijn rechters, aanklagers en andere medewerkers zware sancties op te leggen vanwege de arrestatiebevelen tegen Netanyahu en Gallant. Het recente decreet van president Donald Trump om de beslissing van Joe Biden terug te draaien, kan erop wijzen dat hij binnenkort in actie wil komen. Twee weken geleden dreigde hij daar al mee.

Donkere wolken
De verwachting van Kenneth Roth is dat Karim Khan, de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof, niet zo vergevingsgezind zal zijn als Fatou Bensouda als Donald Trump de sancties doorzet. Volgens artikel 70 van het Statuut van Rome zouden Amerikaanse sancties een belemmering van de rechtsgang zijn, die een arrestatiebevel tegen president Trump rechtvaardigt. Daar komt bij dat als de aanvallen van het Israëlische leger op de Palestijnse bevolking in Gaza na de eerste fase van het staakt-het-vuren doorgaan en de Verenigde Staten Israël blijven voorzien van wapens, Donald Trump ook beschuldigd zou kunnen worden van medeplichtigheid aan Israëlische oorlogsmisdaden. 'Als Trump sancties oplegt aan Khan, vermoed ik dat de handschoenen uitgetrokken zullen worden', vermoedt Kenneth Roth.

Krachtmeting
Een krachtmeting tussen president Donald Trump en het Internationaal Strafhof is aanstaande. Het lijkt misschien onvoorstelbaar dat het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen de Amerikaanse president uitvaardigt. Maar het is ook niet goed voorstelbaar dat het Internationaal Strafhof zonder tegenspraak wordt gekneveld of erger door Amerikaanse sancties.

Nederland
Komt het tot een krachtmeting, dan komt Nederland tussen de twee vuren in te staan. Want het Internationaal Strafhof staat in Den Haag. Nederland heeft daarom volgens het zogenaamde Zetelverdrag de verplichting 'doeltreffende en adequate maatregelen te treffen die vereist zijn om de beveiliging, veiligheid en bescherming van de in dit verdrag bedoelde personen te waarborgen, en die noodzakelijk zijn voor het naar behoren functioneren van het Hof, zonder inmenging van welke aard dan ook.' De Nederlandse regering is dan verplicht het Internationaal Strafhof te verdedigen tegen Amerikaanse aanvallen.

Bron: Foreign Policy