NIID, laatste wapenbeurs in Den Haag

Afgelopen 12 oktober hield de Stichting Nederlandse Industriële Inschakeling Defensie-opdrachten (NIID) voor de twaalfde keer zijn jaarlijkse wapenbeurs in het Haagse Congrescentrum. De NIID, belangenorganisatie van de militaire industrie in Nederland, koos dit jaar voor zijn wapen-verkoopshow (zogenaamd een symposium), het onthutsend lichtvoetige motto 'Spel zonder grenzen'. De beurs was met 106 militaire firma's dubbel zo groot als vorig jaar.

Meer dan voorheen waren er ook buitenlandse producenten vertegenwoordigd, wat wellicht een uitdrukking is van grensoverschrijdende belangenverstrengeling.

Terwijl voor de ingang van het Congrescentrum demonstranten van onder andere het Haags Vredes Platform tegen de beurs ageerden, werden binnen de vele honderden genodigden uit politieke, ambtelijke en militaire kringen getracteerd op lezingen.

GroenLinks en wapenhandel

Eén van de inleiders was de theoloog Ab Harrewijn, 'defensie'-specialist van GroenLinks in de Tweede Kamer. Hij beloofde zijn gehoor de visie van GroenLinks op wapenproductie en wapenhandel en toonde zich er bezorgd over of straks de Nederlandse mariniers in het grensgebied van Eritrea met Ethiopië wel voldoende bewapend zijn. 'Ik vind ook dat GroenLinks, vanwege haar opvattingen over vredesmissies, niet meer met haar rug naar de krijgsmacht mag staan. En ook moeten wij de verantwoordelijkheid nemen dat militairen goed uitgerust zijn voor hun taak bij vredesmissies, zowel vredesbewarend als vredesafdwingend. (...) We kunnen niet volhouden dat vredesmissies met goed materieel, samen met andere landen, moeten worden uitgevoerd, terwijl we tegelijkertijd het standpunt huldigen dat alle wapenhandel uit den boze is en wapenproductie moet worden uitgebannen, te beginnen uit Nederland.'

Industriebelangen

Niettemin acht Harrewijn het 'wel degelijk mogelijk concrete stappen te zetten op het pad van de ontwapening. (...) Die (stappen) gaan vóór industriebelangen; en ook het argument van werkgelegenheid is ondergeschikt aan de vermindering van de bewapening, waar dat kan.' Wat betreft het leveren aan besmette landen mag de industrie helderheid verwachten van GroenLinks, 'zodat u niet in de situatie terechtkomt dat het een beetje mag, maar als er maar wat gebeurt de levering wordt opgeschort vanwege oplopende spanningen. Sommige bedrijven hebben daar last van gehad, bijvoorbeeld ten aanzien van Indonesië.'

Volgens de GroenLinkser zijn de Europese krijgsmachten zich aan het omschakelen naar 'expeditionaire, flexibele concepten. We hebben het dan over de hele range van conflictpreventie, peacekeeping, peace-enforcing, conflictbeheersing en postconflictstabilisatie. (...) Voor acties in het hogere geweldsspectrum lijkt de NAVO vooralsnog de enige organisatie die dat min of meer succesvol kan volbrengen.' Hij constateert groeiende Europese militaire samenwerking: Nederland werkt mee 'aan een troepenmacht van zestigduizend man/vrouw die Europa over enige tijd op de been moet krijgen en een Europese maritieme samenwerking en luchtmachtsamenwerking.'

Mondiaal concurreren

Het Kamerlid vindt dat het materieel voor die nieuwe Europese eenheden niet per definitie Europees moet zijn. Volgens hem moet het te kiezen materieel 'naadloos aansluiten bij middelen van de USA in NAVO-operaties. De luchtacties rond Kosovo lieten zien dat dat niet vaak het geval is'. Hij hield zijn gehoor voor dat de wapenindustrie toe moet naar 'mondiale standaards'; slechts dan kan de Europese 'defensie'-industrie concurreren op mondiaal niveau. 'U hoeft dus niet bij mij aan te kloppen met louter Nederlandse industriebelangen. Ik gun ook graag andere landen werkgelegenheid en ons wat onthaasting.'

Precisiewapens

De groene 'defensie'-specialist riep de Nederlandse industrie op om samen te werken met partners overal ter wereld, inclusief Oost-Europa en de VS. Hij voorspelt: 'Traditionele wapens die vooral opvallen door hun verwoestingskracht zullen terrein verliezen ten gunste van precisiewapens en smart-weapons. (...) Wij willen geen ongerichte verwoesting en onnodige slachtoffers meer zien.' In dat verband wijst hij kernwapens af en beveelt investeringen aan in 'andere hoogwaardige technologie'.

Als uitsmijter op zijn GroenLinkse visie hield Harrewijn de 'wapenboeren' voor: 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen en ethische vragen in de defensie-industrie lijken even moeilijk combineerbaar als het tewerkstellen van een vegetariër in een slagerij. Toch weiger ik het vooroordeel te accepteren dat defensie-industrie per definitie gewetenloos is. Ik hoop dat u me daarin niet teleurstelt.'

Gerard van Alkemade

 
_____
menu | dDH